Equans

Radboud Universiteit

Op weg naar een gasloze en duurzame campus

87% van de campus aangesloten op Hybride EnergieNet (HEN)
Honderdduizenden kubieke meters gasbesparing gerealiseerd tot 2024
Datagedreven onderhoud en besluitvorming

Foto: copyright Radboud Universiteit

Het duurzaamheidsbeleid van Radboud Universiteit omschrijft vier ambities: een gezonde omgeving, klimaatneutraal, circulariteit en gelijke kansen voor iedereen. Radboud Universiteit is de samenwerking met Equans aangegaan om in 2035 studenten, bezoekers en medewerkers te ontvangen op een gasloze én duurzame universiteitscampus. Hoe pakken we dat samen aan?

Nijmegen
2024
Radboud Universiteit

Uitdaging: verduurzamen van campusterrein

Grote ambities gaan vaak gepaard met grote uitdagingen. Om een gasloos – of zelfs: energiepositief – campusterrein te realiseren zijn er verschillende hordes die genomen moeten worden. De weg naar een duurzame, gasloze campus vereist een geïntegreerde aanpak waarbij we rekening houden met technologie, economie, menselijk gedrag en toekomstbestendigheid.

Het vervangen van gasgestookte verwarmingssystemen door duurzamere alternatieven - zoals warmtepompen, geothermie, en zonne-energie - is slechts een onderdeel van de oplossing. Elk gebouw op de campus heeft zijn eigen specifieke behoeften en beperkingen, wat betekent dat er maatwerkoplossingen nodig zijn.

Ook speelt de opslag en distributie van energie een cruciale rol. Warmte en koude moeten effectief worden opgeslagen en verplaatst tussen gebouwen zonder significant energieverlies. Dit vereist een hoogwaardig infrastructuurnetwerk, slimme regeltechnieken, en een gedetailleerde monitoring van de energiestromen.

Een ander aspect is de betrokkenheid van de campusgemeenschap. Studenten, docenten en medewerkers moeten zich bewust worden van hun energieverbruik en actief bijdragen aan het verminderen ervan. Dit kan door gedragsverandering, maar ook door de inzet van innovatieve technologieën die gebruikersfeedback geven en energie-efficiënt gedrag stimuleren.

Een ding is zeker: de oplossingen moeten toekomstbestendig zijn. De ontwikkelingen op het gebied van duurzame energie gaan snel en het is essentieel om flexibiliteit in te bouwen in het energiemanagementsysteem om nieuwe innovaties en verbeteringen te kunnen integreren. Equans is de samenwerkingspartner van Radboud voor realisatie, uitbreiding en beheer.

De oplossing

Innovatief ringnetwerk

Het innovatieve ringnetwerk voor duurzame verwarming en koeling van de campusgebouwen is in 2018 ontwikkeld door Radboud Universiteit. In 2023 werden er twee uitbreidingen van de ring opgeleverd waardoor nóg meer gebouwen op de campus konden worden aangesloten. Zoals bijvoorbeeld de studentenkerk, maar ook een kassencomplex.

Hybride EnergieNet (HEN)

Het fundament is het Hybride EnergieNet (HEN): een ingenieus, ondergronds buizenstelsel dat installaties voor warmte- en koudeopslag (WKO), bijbehorende bron- en warmtepompen, en gebouwen op de campus met elkaar verbindt. Dit slimme energienet kan warmte en koude uitwisselen tussen gebouwen, zónder gebruik van gas.

Het resultaat

87% aangesloten op HEN

In totaal is nu 87 procent van het totale vloeroppervlak van de universiteit aangesloten op het HEN en daarmee is het project niet klaar.

Uitbreiding naar HEN++

Uitbreiding - waarmee ook de gebouwen Mercator 1 en 2, kassencomplex, Forum en Berchmanianum worden aangesloten op de ring - zorgt voor een extra besparing van minimaal 300.000 m3 gas per jaar.

Continu bijstellen en optimaliseren

Monitoring van de installaties zorgt volgens de universiteit voor een steeds betere bedrijfsvoering en controle. “We kunnen als het gaat om onderhoud en de dagelijkse exploitatie van de WKO met bijbehorende energiecentrales rekenen op de mensen en data van Equans”, geeft de onderwijsinstelling aan.

Uitbreiding voor een duurzamere campus

Voor de recente én toekomstige uitbreidingen werkt Equans schouder-aan-schouder met de Radboud Universiteit. Samen plaveien we het pad naar een gasloze campus: “Dat betekent voor ons dat we het grondwerk, de bouw van nieuwe techniekruimtes, de plaatsing van nieuwe warmtepompen en uiteindelijk het onderhoud en beheer van de installaties oppakken”, legt Martijn Geurds, senior contractmanager services namens Equans, uit. Aandacht voor comfort is een belangrijke component de komende jaren. “Doen installaties wat we mogen verwachten of moeten we gaandeweg het traject nog zaken bijsturen?”

Uitbreiding op de ring

“Binnen een slim energienetwerk zoals het netwerk op de campus blijf je altijd zoeken naar panden die interessant zijn om op te nemen”, vervolgt Martijn. “Daarbij moet je steeds weer de balans op de ring bewaken. Van een kassencomplex begrijpt iedereen dat daar veel warmte naar toe gaat”, geeft hij aan. “Het bewaken van de balans zit allemaal in de aansturing van zo’n ringnetwerk ingebouwd. Iets dat op dagniveau moet worden gemonitord.”

En juist dat laatste maakt het project volgens Martijn heel interessant. “We monitoren het project met behulp van data. Zo bepalen we wat het juiste moment is om een bepaald pand in het netwerk op te nemen”, legt hij uit. “Zodat het op steeds grotere schaal mogelijk is warmte en koude tussen gebouwen uit te wisselen.”

Het is nu de ambitie van de universiteit om ook gebouwen van derden die gevestigd zijn op de campus op de ring aan te sluiten. “Zo staat nu de koppeling met het WKO-netwerk van het Radboudumc op de planning en het studentenwooncomplex Sterrenbosch van studentenhuisvesting SSH& wordt al toegevoegd”, aldus Martijn.