Hoe te voldoen aan de NIS2-richtlijn: een stappenplan voor bedrijven

De Europese Unie heeft een ‘Network and Information Security directive’`: een richtlijn voor Netwerk- en Informatiesystemen om de digitale infrastructuur en cybersecurity in Europa te versterken.

In Nederland zijn er organisaties die al adequate maatregelen hebben genomen om aan de NIS2-richtlijn te voldoen. Er is ook een groot deel dat nog niet aan de richtlijn voldoet. De implementatie wordt vaak onderschat. Welke stappen moet jouw organisatie zetten om aan deze richtlijn te voldoen?

Inhoud

1. Vijf stappen om te voldoen aan NIS2-richtlijn
2. Implementatie wordt vaak onderschat
3. NIS2-richtlijn: wat, waarom, wanneer

Stap 1. Valt jouw organisatie onder de NIS2-richtlijn?

Doe de NIS2-check

Allereerst is het belangrijk om te weten of jouw organisatie als een operator van belangrijke diensten of een digitale dienstverlener wordt beschouwd volgens de criteria van de NIS2-richtlijn. Deze bedrijven zijn actief in kritieke sectoren zoals energie, transport, overheid, gezondheidszorg en financiën.
Bekijk of jouw organisatie onder deze richtlijn valt

Stap 2. Voer een Risk Assessment en Business Impact Analyse uit

Is jouw organisatie op de hoogte van potentiële (cyber)risico’s? Voer een grondige risicoanalyse uit om potentiële bedreigingen voor jouw netwerk- en informatiesystemen te identificeren. Een nulmeting brengt de huidige status van jouw organisatie goed in beeld. Ontwikkel vervolgens passende beveiligingsmaatregelen om deze risico's te verminderen. Dit kan het implementeren van technische, organisatorische en beleidsmatige maatregelen omvatten.

Het is goed om meer informatie in te winnen over bestaande kaders voor informatiebeveiliging. Zo moeten overheidsinstanties aan de Baseline Informatiebeveiliging Overheid (BIO) voldoen en ISO 27001 en ISO 27002 zijn vaak leidend voor het bedrijfsleven.

Stap 3. Maak een Incident Respons Plan

Nadat je je risico’s hebt bepaald, is het tijd voor een Incident Respons Plan: implementeer een effectief Incident Respons Plan en zorg ervoor dat jouw organisatie voldoet aan de meldingsplicht van incidenten aan de bevoegde autoriteiten. Dit omvat het tijdig melden van inbreuken die de continuïteit van essentiële diensten kunnen beïnvloeden. De overheid heeft een Toolbox Cyberincident samengesteld voor organisaties.

Stap 4. Werk samen met NIS-autoriteiten

Werk nauw samen met de nationale NIS-autoriteiten, zoals Rijksoverheid, Nationaal Cyber Security Center en andere entiteiten. Door een gedegen samenwerking zorg je ervoor dat genomen maatregelen, uitgevoerde risicoanalyses en incidentmeldingen voldoen aan de richtlijn. Deze autoriteiten houden je ook op de hoogte van richtlijnen en voorzien je van advies.

Stap 5. Creëer bewustwording en zorg voor training

Na het implementeren van een ‘plan van aanpak’ voor zorgplicht, meldplicht en toezicht, vereist de richtlijn voortdurende opvolging door middel van monitoring. Zorg ervoor dat jouw collega’s bewust zijn van cyberbeveiligingsrisico's en train hen regelmatig over de nieuwste bedreigingen en best practices. Bewustwording is cruciaal voor het creëren van een cyberveilige cultuur binnen de organisatie.

Implementatie van NIS2-richtlijn wordt vaak onderschat

Het naleven van de NIS2-richtlijn vereist een proactieve benadering van cybersecurity. Het duurt 12 tot 18 maanden om de processen, functieprofielen, trajecten, verslaglegging en rapportages aan te passen aan de richtlijn. Bovendien gaat het niet alleen om technologische maatregelen, maar ook om bewustwording van de specifieke risico's waarmee jouw organisatie wordt geconfronteerd. Door een grondige risicoanalyse uit te voeren kunnen bedrijven stappen ondernemen om hun digitale veerkracht te vergroten en te voldoen aan de eisen van de NIS2-richtlijn. Onderschat de implementatie niet, neem er de tijd voor en … Start vandaag nog!          

NIS2-richtlijn: wat, waarom, wanneer

De NIS2-richtlijn is bedoeld om de weerbaarheid van Europese landen tegen cyberaanvallen te vergroten en stimuleert nationale wetgeving op het gebied van risicobeoordeling, meldplicht bij incidenten en toezicht voor bedrijven en overheid. De NIS2 vergroot de reikwijdte van de eerste richtlijn door meer sectoren en een ketenverantwoordelijkheid toe te voegen. Een belangrijk verschil: de sector Overheid valt nu ook binnen de richtlijn. Dat betekent dat in de hele keten bedrijven, Rijksoverheid en bestuursorganen eisen moeten gaan stellen aan directe leveranciers.

Daarnaast stelt deze richtlijn dus strengere beveiligingsnormen en meldingsvereisten voor cyberincidenten bij bedrijven om de beschikbaarheid, integriteit, vertrouwelijkheid en veerkracht van hun netwerk- en informatiesystemen te waarborgen. Op dit moment wordt de NIS2 vertaald naar de Nederlandse wetgeving. Deze nieuwe Cyberbeveiligingswet (Cbw) zal naar verwachting in het derde kwartaal van 2025 in werking treden. De Rijksoverheid dringt er met klem op aan dat organisaties direct in actie komen en niet wachten op de invoering van de Cyberbeveiligingswet. De risico’s voor systemen en organisaties zijn nú al groot. Het nemen van noodzakelijke maatregelen vanuit de zorgplicht kost tijd. Uitstel vergroot de kans op ernstige incidenten.