Verhoog je digitale weerbaarheid: Zo signaleert een SOC afwijkend gedrag met behulp van SIEM

Dagelijks krijgen duizenden organisaties in Nederland te maken met cyberaanvallen.

Criminele organisaties maken gebruik van kwetsbaarheden om een organisatie binnen te dringen, af te persen of data te lekken. Of het nu gaat om het beschermen van gevoelige medische gegevens of operationele integriteit: de dreiging om gehackt te worden is reëel en constant.

Dat maakt de continue monitoring van afwijkend gedrag binnen IT- en OT-netwerken noodzakelijk. Alleen dan is het mogelijk om hackers op tijd te detecteren en mitigerende maatregelen te nemen, voordat er schade ontstaat.

Een Security Operations Center (SOC), ondersteund door Security Information and Event Management (SIEM), detecteert tegen aanvallen en beschermt je netwerk. Maar, hoe werkt dit eigenlijk? En hoe zet je het in om digitale weerbaarheid te vergroten?

Inhoud

1. Hoe signaleert een SOC afwijkend gedrag in mijn netwerk?
2. Werkwijze SOC
3. Welke rol speelt SIEM?
4. Tips voor het vergroten van de digitale weerbaarheid

Hoe signaleert een SOC afwijkend gedrag in mijn netwerk?

Een SOC is een gespecialiseerd beveiligingsteam dat beveiligingsincidenten monitort, onderzoekt en adviseert hoe erop te reageren.

Hun kernverantwoordelijkheid is het identificeren van afwijkend gedrag dat kan wijzen op een beveiligingsincident of een dreiging. Hierin speelt het Security Information and Event Management (SIEM) systeem een cruciale rol.

Het SOC-team heeft een vaste werkwijze om afwijkend gedrag binnen netwerken te detecteren. Hieronder een overzicht van hun werkwijze:

Werkwijze SOC

Datacollectie voor cybersecurity

Een Cyber Security Operations Center verzamelt log informatie van verschillende bronnen. Onder andere uit logboeken van firewalls, intrusion detection systems, servers, applicaties, databases en andere netwerkapparaten. Deze gegevens bevatten informatie over netwerkverkeer, gebruikersactiviteiten, systeemgedrag en meer.

Analyse

Zij analyseren de verzamelde gegevens om afwijkend gedrag te identificeren en te onderscheiden van normaal gedrag. Hier gebruikt het SOC-team verschillende technieken voor, zoals gedragsanalyse, heuristische analyse, en handtekening-gebaseerde detectie.

Correlatie

Het team correleert verschillende gegevensbronnen en gebeurtenissen met elkaar om een completer beeld te krijgen van wat er in het netwerk gebeurt. Bijvoorbeeld: een gebruiker logt in vanaf een onbekende locatie en downloadt vervolgens een groot aantal bestanden. De combinatie van deze gebeurtenissen kan als beveiligingsincident worden gecorreleerd.

Onderzoek

Als het systeem afwijkend gedrag detecteert dat aan bepaalde criteria voldoet, genereert het een alarm. Zodra de SOC-analist dit beoordeelt als reële dreiging, start het onderzoek.

Het onderzoek kan bestaan uit het analyseren van netwerkverkeer, het controleren van systeemlogs, het interviewen van gebruikers en andere activiteiten omvatten.

Reactie

Als een dreiging is bevestigd, reageert het SOC-team door te bepalen wat het risico is en geeft de opdrachtgever / beheerder het advies het op te lossen. Bijvoorbeeld het isoleren van geïnfecteerde systemen, het blokkeren van verkeer of andere veiligheidsmaatregelen.

Welke rol speelt SIEM hierin?

SIEM-systemen zijn essentieel voor de effectiviteit van het SOC-team. Ze helpen de beveiligingsinformatie te verzamelen, te analyseren en te correleren.

SIEM-systemen zorgen voor centrale datarespository. Daarmee verzamelen en bewaren de systemen gegevens van verschillende bronnen op één centrale locatie. Op deze manier hebben SOC-analisten toegang tot de gegevens die zij nodig hebben.

Daarnaast helpen de systemen ook bij het uitvoeren van analyse op die gegevens. SIEM biedt functionaliteiten voor complexe zoekopdrachten en geavanceerde analyses, bijvoorbeeld door correlatie-regels in te stellen.

Het systeem monitort real-time en genereert alarmen, die de SOC-teams in staat stellen om direct te reageren op dreigingen.

Naast real-time analyses, biedt het ook historische data en rapportagefuncties. Daarmee ondersteunt SIEM het SOC bij het maken van trendanalyses en om patronen te identificeren. 

Kortom, SIEM-systememen helpen SOC-analisten om beveiligingsgegevens te verzamelen, te analyseren en te correleren. Het is onmisbaar voor het detecteren van afwijkend gedrag.

Tips voor het vergroten van de digitale weerbaarheid

Hoe zet je een SOC met SIEM het beste in om de digitale weerbaarheid van jouw organisatie te vergroten? Onderstaand een aantal belangrijke tips:

• Samenwerking tussen teams:
  Zorg voor een goede samenwerking tussen IT-team, SOC-analisten en andere relevante stakeholders. Goede coördinatie tussen deze partijen helpt om afwijkend gedrag effectief te detecteren en aan te pakken.
  
  
• Regelmatige training:
  Investeer in training en bijscholing van het SOC-team of besteed de SOC-dienstverlening uit aan een professioneel SOC, dat hierin investeert. Dit zorgt ervoor dat het SOC-team steeds op de hoogte is van de nieuwste bedreigingen en de meest effectieve detectietechnieken.
  
  
• Automatisering:
  Het gebruik van geautomatiseerde beveiligingsmaatregelen helpt om sneller te reageren op dreigingen. Denk hierbij aan het automatisch isoleren van geïnfecteerde systemen of het blokkeren van verdacht verkeer.
  
  
• Continu leren:
  Laat het SIEM-systeem continu leren van de netwerkomgeving. Dit helpt bij het identificeren van steeds veranderende bedreigingen en om detectieregels hierop aan te passen.
  
  
• Monitoring en rapportage:
  Blijf netwerken en systemen actief monitoren en genereer regelmatig rapporten om trends en patronen te herkennen. Dit maakt het mogelijk om proactieve maatregelen te nemen en het de beveiligingsstrategie te optimaliseren.
  
  
• Incidentresponsplan:
  Stel een goed doordacht incidentresponsplan op en zorg ervoor dat een gespecialiseerd team dit volledig kent. Zo reageren zij snel en juist op een beveiligingsincident. Snel en effectief handelen voorkomt de veel schade!
  
  
• Maatwerkconfiguratie:
  Pas de SIEM- en SOC-configuratie aan op basis van de specifieke behoeften en risico's van jouw organisatie. Maatwerkregels en use cases helpen bij om bedreigingen te identificeren, die uniek zijn voor jouw IT-omgeving.
  
  
• Samenwerking met experts of Security as a service:
  Als jouw interne organisatie niet over de nodige expertise beschikt, werk dan samen met externe beveiligingsexperts of managed service aanbieders om jouw beveiligingsstrategie te versterken.
  
  

Tot slot: onthoud dat effectieve beveiliging een continu proces is. Preventie en detectie vormen de basis voor een succesvolle verdediging en meer digitale weerbaarheid.