Waarom energiemanagement een topic in de boardroom moet zijn

De financiën, het personeelsbeleid of veiligheid en digitalisering, onderwerpen die in directies van grote ondernemingen veelvuldig worden besproken. Het energiebeleid van een bedrijf staat hier zelden tussen. Zonde, want op het gebied van energie valt veel winst te behalen. Zowel financieel als in termen van groei en verduurzaming. Zes energievragen die in de boardroom op de agenda moeten.

Maar weinig bedrijven besteden veel aandacht aan het thema energie. Ooit hebben zij afspraken gemaakt met de netbeheerder en er is een contract met de energieleverancier. Dat is het dan. Alles werkt en energie is een acceptabele kostenpost, dus waarom zou je je er druk om maken? Antwoord: omdat het maar de vraag is of dat de komende jaren zo blijft. Misschien kun je als gevolg van netcongestie straks je uitbreidingsplannen niet realiseren. En voldoet je bedrijf eigenlijk wel aan de regelgeving die eraan zit te komen? Dus managers, aan de slag met die energie!

1. Wie is er verantwoordelijk voor Energie?

Raar maar waar, er zijn anno 2024 nog veel bedrijven die nauwelijks tot geen inzicht hebben in hun energieverbruik. Laat staan dat ze weten wat hun gecontracteerd transportvermogen (GTV) is. Best zorgwekkend in tijden dat netcongestie op de loer ligt. Zorg er dus voor dat alle energiedata boven tafel komt. Hoe? Maak iemand verantwoordelijk voor het thema energie. Dat kan iemand van finance zijn, van de afdeling inkoop of een duurzaamheidsmedewerker. Belangrijk is dat deze collega alle relevante energie-informatie beschikbaar maakt en het overzicht heeft – en houdt.

2. Wat zijn onze ambities?

Het lijkt misschien of het netcongestieprobleem uit de lucht kwam vallen, maar dat is niet zo. Netbeheerders roepen bedrijven al jaren op hun plannen en ambities met hen te delen. Helaas gebeurt dit maar mondjesmaat. Leg daarom je ambities vast en geef je netbeheerder inzicht door je verduurzamingsplannen, groeiplannen en wensen voor elektrificatie van je transport te delen. Investeringen plan je voor enkele jaren, het net verzwaren duurt veel langer. Hoe meer inzicht een netbeheerder heeft, hoe beter die kan inspelen op de toekomstige behoeften van bedrijven. Bijkomend voordeel voor jouw onderneming: door je plannen vroeg te delen, kun je tijdig op de wachtlijst komen. Daardoor kan jouw bedrijf in de toekomst misschien wél die verzwaring krijgen wanneer het nodig is – en niet pas jaren later.

3. Wie is onze contactpersoon bij de netbeheerder?

Het is verstandig om goede lijntjes te hebben met de netbeheerder. Zorg voor een vast contactpersoon, bijvoorbeeld een accountmanager of regiolead. Deel niet alleen je plannen, zoals hierboven beschreven, maar zorg ook dat je op de hoogte bent van de netsituatie en eventuele congestieproblemen in de regio van jouw bedrijf. In sommige regio's kan de verzwaring van het net meer dan 10 jaar duren. Het is dan van groot belang op de wachtlijst te staan voor een aansluiting.

4. Hoe kunnen we energie besparen?

Bij de meeste bedrijven staat energiebesparing al langer op de agenda. In deze tijden van netcongestie wordt dat nog belangrijker. Om te voldoen aan de energiebesparingsplicht moet je bedrijf al maatregelen nemen, maar energie besparen is om meerdere redenen een goed idee. Je reduceert er je energiekosten mee en door minder afname van energie, ontstaat er meer ruimte (capaciteit) voor andere ontwikkelingen. Een win-win! De investeringen in energiebesparende maatregelen zijn soms flink – denk aan het vervangen van elektromotoren of de gehele verlichting – en betalen zich na langere tijd uit. Maar er is ook een directe winst; namelijk meer ruimte in je capaciteit.

5. Hoe gaan we verdienen aan netcongestie?

Een energiebesparende maatregel met lange terugverdientijd kan dus toch interessant zijn, als die ruimte creëert. Ruimte en flexibiliteit worden door netcongestie steeds meer waard voor bedrijven. Maak van netcongestie daarom een business case. Stel dat je 50 kilowatt bespaart, dan geeft dat ruimte om een laadpaal te plaatsen. Flexibiliteit kan je bedrijf zelfs geld opleveren. Wanneer je bedrijf op cruciale momenten meer of juist minder stroom kan afnemen, kan dat lucratief zijn. Zo help je de netbeheerder, die bij toepassing van congestiemanagement, daar vaak een financiële vergoeding tegenover stelt. Ook help je zo andere ondernemers die wachten op hun aansluiting.

6. Hoe implementeren we energie in onze bedrijfsvoering?

Door netcongestie wordt energie ineens een belangrijk onderdeel van de business. Vroeger kon je meestal vrij eenvoudig een zwaardere aansluiting krijgen. Dat is verleden tijd. Energie vergt daarom meer planning en dat vraagt weer om aanpassingen. Denk aan machines op andere momenten inschakelen om zo hoge pieken in het verbruik te voorkomen. En ook bij het opzetten van een nieuwe lijn is vooruitdenken en plannen cruciaal.

Bedrijven in de (elektrische) logistiek moeten ook met hun planning aan de slag. Netcapaciteit wordt daarin – met bijvoorbeeld aantallen trucks, ladingen en chauffeurs – een van de zaken waar planners rekening mee moeten houden. Zij moeten inzicht krijgen in onder andere laadduur, laadsnelheden en de status van accu’s. Op basis van alle data kunnen de planners de optimale tijdstippen om te laden vaststellen.

Wanhoop niet, er is veel mogelijk!

Er is vaak veel onduidelijkheid in de boardroom. Soms slaat zelfs de paniek toe: Kunnen we wel uitbreiden? Moeten we stoppen? Moeten we verhuizen? Staan we op de wachtlijst? Daarom nog één advies: wanhoop niet. Er is echt nog veel mogelijk, zelfs als er netcongestie is.
Verlies in ieder geval deze drie belangrijkste zaken niet uit het oog:

• Inzicht
• Ambitie
• Voorbereiding

Je bedrijfsvoering vergt strategie en een meerjarenplan. Ondanks netcongestie kan er vaak nog een hoop. Ga dus op onderzoek uit naar welke ruimte er wél is. En op welke momenten. En zorg dat je ruim van tevoren weet wat je wilt doen, of dat op de aansluiting past en of verzwaring mogelijk is. Dit geeft rust en tijd om aan een oplossing te werken als er nog knelpunten zijn. En boven alles: omarm het feit dat energie een onderdeel is van de business en dat netcongestie ook voor kansen kan zorgen in de optimalisatie van de energiestromen binnen je bedrijf.