Nieuwe energiewetgeving: bereid je bedrijf voor op de toekomst

Het zijn turbulente tijden in de energiewereld. De transitie van fossiel naar hernieuwbaar zorgt voor veel uitdagingen. Netcongestie maakt dat bedrijven energie niet langer als vanzelfsprekendheid kunnen zien. En op het gebied van wet- en regelgeving gebeurt er ontzettend veel. Tijd voor een integrale kijk op je energiebeleid!

Er is veel regelgeving waar je als bedrijf mee aan de slag moet. Zeker dit jaar. Het gaat om zowel Europese als specifiek Nederlandse regelgeving. Hiervoor geldt: alle hens aan dek, want eind 2024 zijn de deadlines. En als je dan toch bezig bent, bereid je dan meteen voor op nog méér nieuwe regelgeving die eraan komt op de (middel)lange termijn. Niet alleen omdat het moet, maar vooral omdat je bedrijf daar profijt van gaat hebben. Dus wacht niet en ga aan de slag. De belangrijkste nieuwe regels en plichten op een rij.

Energiebesparingsplicht en Informatieplicht

De Energiebesparingsplicht is in 2019 ingevoerd. Onderdeel hiervan is de Informatieplicht energiebesparing. Die heeft tot doel inzicht te krijgen in welke kansen er voor álle bedrijven, dus ook mkb, zijn om energie te besparen. Elk bedrijf is verplicht om energiebesparende maatregelen uit te voeren die een terugverdientijd hebben van minder dan vijf jaar. Er is een lijst met erkende maatregelen (EML) die voor elk bedrijf verplicht zijn om direct uit te voeren. Die lijst kreeg in 2023 een uitgebreide update. Sinds 2023 moet een bedrijf op uurniveau kunnen rapporteren over zijn energieverbruik (energiemonitoring). Zeer grote bedrijven hebben hier vaak nog moeite mee. Voor elke onderneming geldt: zorg dat je zo snel mogelijk gedetailleerd inzicht krijg in je energieverbruik.

Onderzoekplicht

Voor grootverbruikers van energie geldt daarnaast de zogeheten Onderzoeksplicht. Die is toegevoegd aan de Informatie- en Energiebesparingsplicht om het verbruik van grootverbruikers in kaart te krijgen. Een bedrijf moet meedoen aan de Onderzoeksplicht bij een jaarlijks energiegebruik van minimaal 10 miljoen kWh elektriciteit of 170.000 m_­­­³. Ook voor de Onderzoeksplicht is er een basislijst met verplichte energiebesparende maatregelen. Daarnaast moeten deze bedrijven zelf onderzoeken welke maatregelen zij kunnen nemen aan de hand van het sjabloon van RVO. Als een maatregel binnen 5 jaar kan worden terugverdiend, moet een bedrijf die maatregel nemen.

Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD)

De CSRD is een Europese richtlijn voor beursgenoteerde bedrijven. Die moeten vanaf eind 2024 verslag doen van hun duurzaamheidsbeleid. De richtlijn gaat verder dan alleen energie. Ook circulariteit is hier bijvoorbeeld een onderdeel van. Een gedetailleerd inzicht in het energieverbruik is ook voor de CSRD onmisbaar.

EED-auditplicht

Een andere Europese maatregel is de EED-auditplicht. Deze verplichting vanuit de Energie-Efficiency Richtlijn (EED) geldt voor grote bedrijven (meer dan 250 FTE en/of meer dan € 50 miljoen jaaromzet). Het verschil met de Informatieplicht en de Onderzoeksplicht is dat het een audit op concernniveau is in plaats van op kavelniveau. Er wordt gekeken naar het energieverbruik in de breedste zin van het woord – dus bijvoorbeeld ook trucks op diesel – van het gehele bedrijf. De inleverdatum voor rapportages is eind 2024.

 Zero Emissie Binnensteden

Vanaf 2025 gaan veertig binnensteden op slot voor zakelijk fossiel vervoer. In deze steden is alleen nog elektrisch zakelijk vervoer toegestaan. Voor bedrijven die (regelmatig) voertuigen in steden hebben rijden, is het daarom ontzettend belangrijk zo snel mogelijk te investeren in elektrisch vervoer. Als je daar nog niet mee bent begonnen, is er een reële kans dat je tegen netcongestie aan gaat lopen. Probeer daarom door energiebesparing ruimte vrij te krijgen in je capaciteit, zodat je kunt gaan investeren in laadpalen. Er zijn overgangsregelingen die jouw bedrijf mogelijk wat extra tijd geven, maar je kunt je maar beter vandaag voorbereiden dan morgen.

Stikstofregels

De nieuwe regelgeving van de Stikstofwet 2023 is superrelevant voor bedrijven. Veel bedrijven die willen uitbreiden, kijken daarvoor naar gasgeneratoren. Vooral bedrijven die door netcongestie hun stroomcapaciteit niet kunnen verhogen, zien dit als oplossing. Helaas kun je vanwege nieuwe stikstofregelgeving die generatoren ook lang niet altijd meer inzetten. Begin dus tijdig met de ambities voor je bedrijf vast te stellen en onderzoek welke ruimte je nog wel hebt.

Regionale energiestrategie (RES)

In de Regionale Energiestrategie (RES) staat waar en hoeveel in de toekomst (grootschalig) zonne- en windenergie gaat worden opgewekt. In Nederland zijn 30 energieregio’s vastgesteld. In elke regio werken gemeenten, provincies en waterschappen samen met inwoners, bedrijfsleven, netbeheerders, energiecoöperaties en maatschappelijke organisaties. Voor bedrijven en bedrijventerreinen is het superbelangrijk om betrokken te zijn bij wat er in de regio gebeurt. Alles wat met energie te maken heeft, hangt immers met elkaar samen. Een voorbeeld: komt er in jouw regio een warmtenet, dan is het verstandig om niet vlak daarvoor te investeren in een warmtepomp. Omgekeerd hebben de keuzes van jouw bedrijf (zonnepanelen, batterijen, all electric of niet) ook weer invloed op de omgeving. Maak daarom een energie-masterplan voor je bedrijf en houd daarbij ook rekening met alles wat er in de omgeving speelt.

Warmtewet en Energiewet

In de Warmtewet komt een update met een breed pakket aan regelgeving voor zowel woningen als grote bedrijven. De oude warmtewet stamt uit 1960 en momenteel staat er een grote revisie op de planning. Op dit moment is dat een voorstel en is er nog geen datum vastgesteld. De Energiewet beoogt de gaswet uit 1998 te vervangen. Ook deze wet is er nog niet door, maar wacht op politieke besluiten. Voor beide wetten geldt, houd de ontwikkelingen goed in de gaten, want je kunt ervan uitgaan dat er grote veranderingen aankomen.

Wat nu? Inzicht en ambities!

De hierboven beschreven regelgeving is de belangrijkste voor de komende jaren. Daarnaast zijn er nog andere, meer specifieke, maatregelen. Houd de ontwikkelingen op energiegebied daarom goed in de gaten, zodat je op tijd maatregelen kunt treffen. En wees goed voorbereid, zodat je snel kunt inspelen op nieuwe wetgeving of verplichtingen. De belangrijkste tips voor een goede voorbereiding zijn:

• Krijg inzicht in je verbruik
• Maak een gedetailleerd overzicht van je huidige bedrijfssituatie
• Stel een masterplan op: waar ga je naartoe werken in 2050?
• Maak een roadmap met voor jouw bedrijf logische maatregelen

Met een energie-masterplan en een roadmap met je visie voor 2050 weet je waar je naartoe werkt. Zo zie je welke keuzes de juiste zijn en waar de obstakels zitten. Op die manier kun je tijdig schakelen en beslissingen nemen. Als je als bedrijf méér doet dan alleen je plicht, heb je daar altijd voordeel van.

Meer weten? Lees hier meer over onze oplossingen om netcongestie tegen te gaan.