Ik ontvang een waarschuwingsbericht van mijn netbeheerder. Wat kan ik doen?

Het komt steeds vaker voor dat bedrijven een bericht krijgen van hun netbeheerder waarin vermeld wordt dat ze meer stroom hebben verbruikt dan hun contract toestaat. In eerste instantie blijft het dan bij een waarschuwing, maar zodra er meerdere overschrijdingen plaatsvinden wordt er gedreigd met beperking van het vermogen, schadeclaims of zelfs afsluiting. Waarom regent het ineens waarschuwingsberichten? Wat betekent het voor je bedrijf als je zo’n bericht ontvangt? Waarom is het belangrijk dat je actie onderneemt? En wat kun je het beste doen?

Als de volledige capaciteit van het stroomnet wordt bereikt kunnen netbeheerders de vraag naar
stroom niet meer altijd blijven leveren. En dat komt steeds vaker voor. Netcongestie is een
groeiend probleem in Nederland en het zal nog jaren duren voordat het is opgelost. Want we
gebruiken steeds meer elektriciteit terwijl we nog afhankelijk zijn van een infrastructuur die de
groei niet kan bijbenen. Het aantal overschrijdingen neemt de laatste jaren toe. Afgelopen jaar zag
een netbeheerder zelfs een verdubbeling van het aantal bedrijven dat driemaal een overschrijding
maakte. Als netbeheerders niet in de gaten houden of en door wie er te veel stroom wordt
verbruikt, kunnen delen van het stroomnet plat komen te liggen. Vanwege het gevaar van
overbelasting in gebieden die al met netcongestie kampen wordt er nu scherper op gelet en
gehandhaafd. Want een overschrijding van één bedrijf kan ertoe leiden dat er storingen ontstaan
voor het collectief.

Extra afname vormt een groot risico voor storingen

Voordat we met netcongestie te maken hadden kwam het natuurlijk ook voor dat bedrijven hun
gecontracteerd transportvermogen overschreden. Maar toen was het een minder groot probleem.
Het elektriciteitsnet werd weliswaar extra belast, alleen was er toen geen gevaar voor
overbelasting. Het gecontracteerd vermogen werd automatisch opgehoogd omdat er nog
voldoende ruimte was op het stroomnet. Met de huidige situatie wordt dit niet langer geaccepteerd
omdat extra afname risico’s vormt voor overbelasting en daarmee storingen en schade. Daarnaast
kan het ook leiden tot een ongelijk speelveld voor bedrijven die een aanvraag voor extra vermogen
doen, omdat ze dat vermogen door congestie in een bepaald gebied niet kunnen krijgen.

Noodzaak van transportbeperking

Nu netbeheerders overschrijdingen nauwlettend monitoren, ontvangen dus steeds meer bedrijven
een waarschuwingsbericht die vaak leidt tot de nodige interne commotie. Want als je aansprakelijk
wordt gesteld voor de kosten die een netbeheerder kan maken als gevolg van door jouw
overschrijding veroorzaakte schade aan het net en aan andere bedrijven, dan is dat schrikken
geblazen. In het bericht worden de locatie van de aansluiting, het tijdstip en hoogte van de
overschrijding in kW gespecificeerd en wordt de noodzaak van beperking van het verbruik
benadrukt. Het aandringen op acute beperking omdat de grens van het gecontracteerd vermogen
wordt overschreden leidt vaak tot paniek. Want het kan desastreuze gevolgen hebben voor
bedrijven, tot faillissement aan toe. Daarom is het belangrijk om direct in actie te komen voordat
er daadwerkelijk sancties volgen.

Ga in gesprek met je netbeheerder

Als je een of meerdere waarschuwingen hebt gehad is het hoog tijd om met je netbeheerder in
gesprek te gaan over de mogelijkheden. Die zullen uiteraard per aansluitregio en congestiegebied
verschillen, maar niets doen is geen optie. In feite zijn er twee routes die je kunt bewandelen:
kijken wat je netbeheerder voor je kan betekenen én onderzoeken wat je zelf kunt doen. In de praktijk blijkt dat er soms nog extra vermogen beschikbaar is als er geschoven wordt met
verbruiksmomenten.

Een netbeheerder heeft – via controlecentra - het totaalplaatje van een bepaald gebied als het gaat
om vraag en aanbod van stroom. Op sommige plekken is netcongestie bijvoorbeeld slechts 5 tot
10% gedurende het jaar een probleem. Zo kan er in de zomer bijvoorbeeld meer capaciteit worden
geboden vanwege extra opwek en aanbod van zonnestroom. Of is er binnen dagdelen op
tijdstippen die buiten de spitsuren vallen ineens wel ruimte om tijdelijk meer af te nemen. Met een
flexibele afspraak kun je een vooraf vastgestelde energie afname krijgen op het moment dat die
energie beschikbaar is. Die flexibele afspraken zijn nu nog vaak maatwerk, maar er ligt een
codevoorstel klaar om dit als vast product op te nemen in de portfolio.

Kijk wat je zelf kunt doen

Vaak weten bedrijven eenvoudigweg niet hoeveel gecontracteerd vermogen ze hebben afgesloten
of hoeveel ze in de toekomst nodig hebben om probleemloos te kunnen ondernemen. Het begint
met zelfinzicht, met kennis over je eigen energieprofiel inclusief de piekmomenten van je
bedrijfsproces. Weet je wanneer je overschrijdt, met hoeveel en hoe vaak dat voorkomt? Kun je
nog schuiven in het productieproces of machines niet tegelijk opstarten? Zijn er nog besparingen
mogelijk? En kan zon- of windenergie op locatie bijdragen aan de extra capaciteit die je nodig
hebt? Een andere mogelijkheid is dat je door samenwerking met omliggende verbruikers door de
netbeheerder als groep wordt aangemerkt waardoor je gezamenlijk binnen een gecontracteerde
grens moet blijven. Op die manier deel je de beperkte ruimte en zorg je er gezamenlijk voor dat
het net niet overbelast raakt.

Met een energiemanagementsysteem (EMS) blijf je binnen de grens

Met een EMS kun je het energieverbruik van je bedrijf beheren, monitoren en sturen. Door het in
kaart brengen van energiestromen zie je welke apparaten de meeste energie verbruiken op locatie
en kun je besparende maatregelen treffen. Een EMS biedt real-time inzichten waardoor je
volledige controle krijgt over je energiegebruik. Hierdoor kun je het verbruik reduceren en binnen
de grens houden van je gecontracteerde transportvermogen. Een EMS kan ook sturen door
bepaalde installaties, zoals laadpalen, tijdelijk wat terug te schroeven in vermogen als het
gecontracteerd vermogen dreigt te worden overschreden. Het helpt dus niet alleen om aan
duurzaamheidseisen te voldoen (zoals het verplichte energielabel C) maar ook als technische
zekering tegen overschrijding. Dat scheelt je dus energiekosten én een waarschuwingsbrief van je
netbeheerder, of erger.

Een gewaarschuwd bedrijf telt voor twee

Als je weet wat er fout kan gaan is het zaak om actie te ondernemen. Netbeheerders zullen het niet
bij waarschuwingsberichten laten. Sterker nog, bij blijvende overschrijding wordt een juridisch
traject gestart, waarbij uiteindelijk een dwangsom wordt opgelegd bij iedere volgende
overschrijding. Na waarschuwen, handhaven en lopende juridische trajecten is het nu wachten op
de eerste rechterlijke uitspraak. Tot die tijd zullen tientallen, misschien wel honderden bedrijven
op zoek moeten naar een oplossing om tegen de achtergrond van toenemende netcongestie
voldoende vermogen te houden zodat alle activiteiten ongestoord door kunnen gaan.