Zo benut je netcongestie voor groei

Netcongestie dreigt de groei van bedrijven te belemmeren, maar bedrijven die slim inspelen op deze uitdaging kunnen hun toekomst wel veiligstellen. Martijn Hamelink van Equans legt uit hoe bedrijven door de optimalisering van hun energiebeheer en het inzetten van nieuwe technologieën zoals smart grids, energy hubs en batterijen de congestieproblematiek wel het hoofd bieden. 

Stroom is niet meer onbeperkt beschikbaar

Netcongestie ontstaat doordat we het elektriciteitsnet ondoordacht en inefficiënt gebruiken. "Het probleem is niet zozeer dat er te weinig infrastructuur is, maar dat we niet slim omgaan met wat we hebben," zegt Martijn Hamelink. Veel bedrijven gaan ervan uit dat stroom altijd onbeperkt beschikbaar is, maar die tijden zijn voorbij. Wanneer iedereen op dezelfde momenten veel energie verbruikt, raken de netten overbelast en dit brengt de continuïteit van bedrijfsvoering in gevaar. 

De echte uitdaging ligt in het slim balanceren van vraag en aanbod, zodat bedrijven de bestaande capaciteit maximaal kunnen benutten zonder het systeem te overbelasten. Tegelijkertijd werken netbeheerders aan de broodnodige uitbreiding van het netwerk, want dat is nodig nu verduurzaming en elektrificatie in een stroomversnelling raken. Bedrijven kunnen echter niet wachten tot deze uitbreidingen gerealiseerd zijn, als ze nu slim inspelen en actie ondernemen kunnen ze hun toekomst veiligstellen. 

Hoe minimaliseer je de impact van netcongestie?

Hamelink: “start met het slim inrichten van de energiehuishouding van je bedrijf. We bevinden ons in een transitie waarbij bedrijven niet alleen gebruikers van het elektriciteitsnet zijn, maar ook een integraal onderdeel worden van het energiesysteem. Dit vraagt om bedrijven die flexibel en efficiënt zijn," legt hij uit.

Het is belangrijk om inzicht te krijgen in het huidige en toekomstige energieverbruik: welke ambities zijn er en welke impact wil een bedrijf maken? Wordt de stroom de hele dag door gebruikt met een relatief vlak profiel, of zijn er duidelijke pieken en dalen? "De uitdaging is om het energieverbruik optimaal af te stemmen: welke ruimte is er buiten de piekmomenten en kunnen bepaalde processen daarbinnen plaatsvinden? Denk bijvoorbeeld aan het ‘s nachts laden van voertuigen, of het optimaal benutten van zonnestroom voor koelprocessen. Idealiter met buffering in het proces."

Waarom nu actie ondernemen?

Wachten tot de netbeheerder het probleem oplost, is geen optie meer. “De focus ligt te vaak bij de netbeheerder om netcongestie op te lossen, terwijl bedrijven bijvoorbeeld via publiek-private samenwerkingen nu al zelf stappen kunnen zetten,” benadrukt Hamelink. Een sterk voorbeeld is bedrijventerrein Schelluinen-West, waar er gezamenlijk wordt gewerkt aan een energievisie en we samen met onze partners (Arcadis, Rabobank, de gemeente Molenlanden, Provincie Zuid-Holland en Stedin) onderzoeken hoe 15 bedrijven als groep slimmer gebruik kunnen maken van het net via een groepstransportovereenkomst.

Dit pilotproject laat zien dat door slim samen te werken en het energiegebruik te coördineren, bedrijven niet alleen kosten kunnen besparen, maar ook de kans krijgen om te groeien, zelfs in een situatie van netcongestie.

Hoe smart grids en energiehubs impact maken 

Innovatieve technologieën zoals smart grids en energiehubs bieden bedrijven de mogelijkheid om hun energiebeheer te optimaliseren en tegelijk bij te dragen aan de oplossing van netcongestie. "Energiehubs creëren een stimulans om slim om te gaan met capaciteit wanneer de buurman dat even niet nodig heeft. Dat geeft op sommige bedrijventerreinen meer dan genoeg ruimte voor ambitie en groei, zonder dat daarvoor extra ruimte op het net hoeft te worden geclaimd," legt Hamelink uit. 

Naast contractuele oplossingen, zoals het project Schelluinen-West, zijn er ook fysieke energiehubs waar partijen achter één zware aansluiting zitten. Een innovatief voorbeeld hiervan is Smart Grid Flevoland (SGF). Door zonnepanelen, windturbines en batterijen te combineren binnen één slim netwerk, kunnen de aangeslotenen profiteren van maximale efficiëntie zonder aansluitcapaciteit te claimen bij de netbeheerders. "Bij SGF hebben we met één netaansluiting bijna 300 megawatt aan zonne- en windenergie gekoppeld aan zo’n 150 megawatt capaciteit op het net. Ook zijn er batterijen aangesloten en momenteel onderzoeken we de mogelijkheden voor afnemers van energie binnen het net: donkergroene stroom! Daarmee is SGF hét voorbeeld van efficiënt gebruik van netcapaciteit."

Batterijen voor balans en groei

Batterijsystemen zijn cruciaal voor het balanceren van vraag en aanbod op het net. "Equans heeft uitgebreide expertise in het realiseren van grootschalige batterijsystemen in binnen -en buitenland. Zoals de realisatie van het Giga Storage Buffalo 25MW batterijpark in Lelystad en de recente opdrachten voor de realisatie van de batterijparken voor ENGIE op de Maxima-centrale (35MW) en het 45MW project voor Dispatch Grid Services in Dordrecht. Deze batterij zal dagelijks elektriciteit opslaan equivalent aan het elektriciteitsverbruik van 21.500 huishoudens,” aldus Hamelink. Maar ook kleinere batterijen bij bedrijven achter de meter kunnen een belangrijke rol spelen in het energiesysteem. Ze zijn bijvoorbeeld geschikt voor het optimaliseren van eigen opwekking en gebruik, of om kortstondige pieken af te vangen, waardoor er ruimte ontstaat ondanks netcongestie.

Daarnaast bieden deze batterijen ook de flexibiliteit die de netbeheerders in congestiegebieden nodig hebben. “De sleutel voor de energietransitie is flexibiliteit: van gebruikers van het net naar onderdeel zijn van het energiesysteem. Die flexibiliteit kan in opslag gevonden worden, bijvoorbeeld in warmte of stroom. De toekomst voor bedrijven ligt ook bij slim energiebeheer. Hiermee krijgen bedrijven perspectief tijdens netcongestie én wordt de continuïteit als groei van bedrijven gegarandeerd,” besluit Hamelink.